Deel 2: De lichamelijk, mentale houding en de gezondheid
De mentale houding aan de hand van enkele yogaoefeningen
In een vorig artikel beschreef ik het belang van het regelmatig oprichten van het lichaam voor de gezondheid. Dit oprichten is goed voor de wervelkolom, de stofwisseling, de darmen, of de ademhaling. Alle organen kunnen hun taken beter opnemen omdat ze meer ruimte krijgen. Maar, ook de mentale oprichting is voor de gezondheid belangrijk. Niet zelden merken we mentale spanningen zoals piekeren, loomheid, angsten, eenzaamheid of allerhande spanningen die ons vasthouden. We kunnen ons mentaal precies niet oprichten.
Net zoals het goed is om ons lichamelijk dagelijks meerdere keren op te richten, zo is het ook belangrijk voor de mentale (en lichamelijke) gezondheid om ons dagelijks mentaal op te richten of zo je wilt, te verheffen. Mentaal verheffen betekent in dit geval, zich mentaal oprichten uit deze wirwar van spanningen en zenuwachtigheid.
Het is iets gemakkelijker om zich een voorstelling te maken over het lichamelijk oprichten omdat je een zicht hebt zowel op het ingezakt zijn als op het ideaal van een rechte wervelkolom. Zich een juiste voorstelling vormen over het mentaal oprichten is moeilijker omdat we ons misschien wel een beeld kunnen vormen over de mentale spanningen maar minder over het ideaal van een mentale oprichting. Hoe ziet dit ideaal eruit en hoe doe je dit nu?
Bekijken we enkele oefeningen om ons een beginnend beeld te vormen hoe we de mentale spanningen kunnen overstijgen en over een ideaal van een mentale toestand.
Hoofd knie en het vastnemen van de wilskracht
Bij de hoofd knie wordt de wervelkolom opgericht en intensief naar voor gestrekt. Dit naar voor strekken vereist een grote wilskracht om de vele lichamelijke en mentale spanningen het hoofd te bieden. De waarneming blijft ondanks de intensieve inzet en de spanningen tijdens de ganse oefening in een overzicht. De waarneming en de voorstelling over het oprichten begeleidt de oefening.
De praktische oprichting zonder je te laten afleiden door de spanningen zorgt voor een betere lichamelijke oprichting en een grote mentale sterkte en ontspanning. Hoe beter het lukt om voor meerdere minuten, zonder dwang, de oprichtingskracht te behouden, hoe intensiever de werking op de lichamelijke en mentale oprichtingskracht.
Door deze oefening kan je veel rustiger blijven tegenover de dagelijkse spanningen die het werk of de onderlinge contacten met zich meebrengen. Je leert met deze spanningen om te gaan en je bemerkt dat het je lukt om deze spanningen zelf, uit eigen kracht, te overstijgen. Deze zelfoverwinning, het zelf overwinnen van verwarring, vermoeidheid, zwaarte brengt een veel krachtigere houding met veel zelfvertrouwen met zich mee.
De hoofd knie
Bij de eerste voorwaartsstrekkende oefening, de hoofd knie, wordt de wilskracht aangesproken. Deze wilskracht heb je nodig om de mentale spanningen aan te kunnen en je eruit te verheffen. Zorgt voor een sterkere en rustigere lichamelijke en mentale houding.
De wervelkolom wordt bij de onderste borstwervels, net boven de lendenwervels opgericht en versterkt deze. Ook de organen, de buikspieren, het middenrif, de ademhaling en zorgt nadien voor een mentale rust. Deze mentale rust maar tegelijk ook een meer vastberaden mentale houding ontstaat door een intensieve praktische volgehouden.
De halve maan en de sensibele openheid in het bewustzijn
Het bekken zinkt bij de halve maan naar beneden terwijl de wervelkolom opgericht wordt en zich naar achter strekt. Deze edele rugwaartse beweging drukt een openheid uit, de blik richt zich niet naar zichzelf maar naar buiten. Men kan zichzelf, de mentale spanningen, de verwarring, de stress, de vermoeidheid loslaten en nieuwe ideeën waarnemen.
Tijdens de uitvoering blijft de waarneming licht en open voor het gelaat. De hals, de nek en de schouders ontspannen zich, het bekken zinkt naar beneden en de wervelkolom kan zich zo actief vanuit het midden oprichten en naar achter strekken. Deze tegenstrijdige beweging van inzinken en oprichten vereist een mentale uitdaging. Naast het zich levendig voorstellen leer je ook tijdens de uitvoering, deze twee bewegingen met elkaar in verbinding brengen. Dit vereist een heldere observatie en waarneming.
Deze gedifferentieerde waarneming tegenover het inzinken en oprichten brengt fijnere, lichtere en meer open gevoelens met zich mee. Het denken en het sensibele zenuwstelsel ontspant zich. Bij deze lichtere, open houding zweeft men niet weg, integendeel men komt in een aangename verbinding tegenover de materie. De houding is licht, open maar heel concreet.
De halve maan
Bij de tweede oefening, de halve maan wordt de wervelkolom naar achter gestrekt en dit betekent dat je in staat bent om de spanningen los te laten. Deze oefening zorgt voor een openheid tegenover de omgeving en brengt meer lichtheid, vreugde omdat het bewustzijn opricht, omdat het de zwaarte kan loslaten.
De hoofd knie en de halve maan zijn twee complementaire oefeningen waarbij je anders met de spanningen omgaat. Bij de ene oefening ga je in de spanningen en ga je bewust om met deze spanningen zonder je daarbij te verliezen. Je leert deze spanningen te overwinnen. Bij de halve maan leer je hoe je spanningen bewust kan loslaten en hoe je een openheid en zelf meer licht kan creëren.
Bij beide oefeningen ontwikkel je een ander aspect, een andere capaciteit en dit werkt versterkend en verrijkend op de mentale houding.
Philippe Gits
Yogaleraar
Vorig artikel: De lichamelijk, mentale houding en de gezondheid.
Volgend artikel over de houding: de scheppende kracht in de mens versterkt de houding.
Daaropvolgend artikel: De menselijke houding in relatie tot de dood. Leeft de ziel na het afscheiden van het lichaam verder?
Zie website: https://www.yogaengezondheid.be/